Wrzosowy wrzesień

  Wrzesień
 Jeszcze lato nie odeszło,
 a już jesień bliska.
 Wrzesień milczkiem borowiki
 skrył we wrzosowiskach,
 na polany rude rydze
 stadkami wygonił
 i rumiane jabłka strąca
 raz po raz z jabłoni.
 Jeszcze słońce o południu
 tak potrafi przypiec,
 jakby to nie wrzesień rządził,
 lecz upalny lipiec.
 Ale już chłodniejsze noce
 niż bywały w lecie.
 Liściom - żółknąć czas,
 a ptakom - za morza odlecieć!
 znalezione w Internecie
Właśnie sierpień zamknął za sobą drzwi, a u progu stanął już wrzesień. 
Wrzesień... dla mnie miesiąc związany z praskimi wędrówkami. Ale nie tylko.
To miesiąc w którym w naszej części świata tradycyjnie zbiera się owoce całorocznej pracy.
Wrzesień dla dawnych Słowian był miesiącem równonocy, na którą przypadały obchody Święta Plonów. W czasie tym lato przechodzi w jesień, ziemia po wydaniu plonów przechodzi w stan uśpienia. Jest to czas dziękczynienia za plony i dary ziemi.
Nazwa tego miesiąca pochodzi oczywiście od wrzosów, które zakwitają późnym latem.
Nazwa wrzesień jest wspólna dla wielu słowiańskich krajów: ukraińskie вересень, białoruskie верасень.
Wrzos jest rośliną w kulturze ludowej dość popularną, wykorzystywaną nie tylko w celach ozdobnych, ale też w lecznictwie i w codziennym życiu. Ale o wrzosach i o wrzosowiskach, po wędrowaniu których marzę, jeszcze napiszę.
Rodzime nazewnictwo września zachowało się też u Czechów i Chorwatów, ale tradycyjnie miesiąc ten wywołał inne skojarzenie. Ciekawym przypadkiem jest czeskie září, które często mylnie łączone jest z promieniami słonecznymi, choć tak naprawdę forma ta wywodzi się od dawnego wyrażenia, które można przetłumaczyć jako "podczas rui". Podobna jest Chorwatów, gdzie wrzesień jest określany jako rujan.
W staropolszczyźnie można było też spotkać nazwę pajęcznik. Wszystko za sprawą babiego lata, drobnych nici przędzonych przez pająki przemieszczających się w ten sposób wraz z wiatrem.
Dawne nazwy zachowały się też wśród niektórych słowiańskich mniejszości etnicznych. Dla Kaszubów wrzesień to séwnik – miesiąc siewów. Z kolei Łużyczanie posługują się nazwą požnjenc – miesiąc po żniwach
Pozostałe narody słowiańskie skorzystały terminologii łacińskiej, gdzie nazwa september jest pozostałością po kalendarzu rzymskim, w którym nazwa ta została ukuta po prostu od przymiotnika "siódmy"
Wrześniowe tęsknoty
Wrzesień sypnął złotym liściem,
Dojrzał w słońcu wrzosów fiolet.
Świerszcze grają uroczyście
Główne role.

Mgła babiego lata włosy
Srebrzy ciszą o poranku.
Zewsząd czai się niedosyt
Polnych grajków.

W twym spojrzeniu błękit nieba
Odbił nasze dwie tęsknoty.
Chciałam krzyczeć, mówić, śpiewać-
Tylko o tym.
znalezione w Internecie
Wrzesień to czas dożynek, winobrania i co za tym idzie wesołej zabawy. Panowało przekonanie, że kto wówczas nie potrafi się dobrze zabawić (czyli pić wina w dużych ilościach), ten nie potrafi cieszyć się zsyłanym przez niebo do-brem. Wierzono również, że dzieci, które przyjdą na świat, kiedy we wsi czy gospodarstwie trwa winobranie, będą wesołe i szczęśliwe, lecz jednocześnie trochę lekkomyślne i rozrzutne. Szczególną uwagę trzeba było zwrócić na urodzone w tym czasie dziewczynki, które w przyszłości będą wyjątkowo gościnne oraz będą mieć skłonność do kokietowania wszystkich wokół. Matki nie powinny więc pozostawiać ich bez opieki lub bardzo szybko wydać za mąż, aby nie sprowadziły do domu jakichś niepotrzebnych kłopotów. 23 września rozpoczynała się kalendarzowa jesień. Pierwszy dzień tej pory roku uważano za wyjątkowo sprzyjający wróżbom, szczególnie związanym z przewidywaniem pogody. Uważano np., że jeśli ten dzień jest pogodny, niemal letni - ciepły i słoneczny, to jesień będzie długa i ciepła. Jeśli zaś wówczas po-jawiły się jesienne, chłodne deszcze, to oznaczało, że plucha potrwa aż do dnia św. Andrzeja. Natomiast przenikający aż do kości chłód zapowiadał, że nadchodzącą porę roku naznaczą przymrozki i będzie przypominać wczesną zimę. Ten dzień był również tradycyjnym dniem oddawania się w opiekę archaniołom. Początkowo bowiem właśnie 23 września obchodzono dzień św. Michała, dowódcy wojsk niebieskich, który pokonał Lucyfera i zepchnął go w otchłań piekieł. Dopiero później to święto przeniesiono na 29 września. Modlono się do tego archanioła o obronę przed grzechem, pokusami podsuwanymi przez szatana i wszelkimi złymi wydarzeniami. Gabriela proszono natomiast o dobrą radę i zesłanie dobrych nowin. Do archanioła Rafała wnoszono o opiekę w podróży. Najprawdopodobniej nie modlono się do czwartego z archaniołów - Uriela, przynoszącego światło, którego kompetencje wy-dawały się zapewne zbyt abstrakcyjne i niezrozumiałe. 23 września odbywały się chrzciny dzieci, które nie miały rodziców - podrzutków lub innych wychowanków przytułków. Wierzono, że wówczas wezmą je pod swoją opiekę archaniołowie. Nie była to jednak opieka zbyt skuteczna, gdyż w XIX wieku w sierocińcach umierała przedwcześnie prawie połowa wychowanków.
Między 23 a 29 września wznoszono w portowych miastach Francji i Włoch modlitwy do archaniołów, którzy byli opiekuna-mi szczęśliwych podróży. W tych dniach najczęściej spuszczano świeżo wybudowane lub wyremontowane statki i lodzie na wodę oraz święcono je. Wierzono bowiem, że statki poświęcone w okresie, kiedy oddawano wyjątkową cześć archaniołom, unik-ną wszelkich niebezpieczeństw, a w najgorszym przypadku załoga uratuje się z katastrofy morskiej.
 Wrzesień 
 Mija ciepłe lato,
 wkrótce przyjdzie jesień,
 zbudził się o świcie,
 niespokojny wrzesień.

 Tyle pracy w koło
 czy wykonać zdołam?
 Najpierw pootwieram
 drzwi we wszystkich szkołach.

 Przyjdą do szkół dzieci
 calutką gromadką
 o słonecznym lecie będą opowiadać.
  G. Karasiewicz

Przysłowia ludowe na wrzesień:

Jaki pierwszy wrzesień, taka będzie jesień.

Czego lipiec i sierpień nie dowarzy, tego wrzesień nie dosmaży.

Gdy wrzesień z pogodą zaczyna, zwykle przez miesiąc pogoda się trzyma.

Gdy wrzesień bez deszczów będzie, w zimie wiatrów pełno wszędzie.

Jeśli wrzesień będzie suchy, październik nie oszczędzi nam pluchy.

Kiedy wrzesień, to już jesień, wtedy jabłek pełna kieszeń.

Wrzesień chodzi po rosie, zbiera grzyby we wrzosie.

Wrzesień jeszcze w słońcu chodzi, babie lato już się rodzi.

Wrzesień wrzosami strojny, lecz od pracy znojny.

Wrześniowa słota, miarka deszczu, korzec błota.

Gdy we wrześniu krety kopią po nizinach, będzie wietrzna, ale lekka zima.

We wrześniu tłuste ptaki - mróz w zimie nie byle jaki.

Gdy na święty Idzi ładnie, śnieg na pewno późno spadnie (1.09.)

Święty Idzi wiedzie wrzesień, wnet nadejdzie dżdżysta jesień (1.09.)

Jeśli w Maryi Narodzenie nie pada, to sucha jesień się zapowiada (8.09.)

W Narodzenie Panny Marii pogodnie - tak będzie cztery tygodnie (8.09.)

Gdy grzyby wielkie korzenie mają, wielką zimę zapowiadają.

Jeśli na Jacka nie panuje plucha, to pewnie zima będzie sucha (11.09.)

Im głębiej we wrześniu grzebią się robaki, tym srożej się zima da ludziom we znaki.

Gdy na święty Mateusz śnieg przybieżał, będzie po pas całą zimę leżał (21.09.)

Niech po świętym Mateuszu chucha, kto sobie nie kupił kożucha (21.09.)

Do Michała przymrozków ile - i w maju tyle (29.09.)