Poimieninowe myśli

Kiedy przychodzisz do mego domu
Zrywam się na równe nogi
Rozsuwam ściany
Zgarniam okruchy ze stołu
Na białym obrusie stawiam karafkę
Pełną krystalicznie czystej wody
Sok z winogron i pszenne pieczywo
Roztacza swój ożywczy zapach 
Jerzy Binkowski


Imieniny minęły pełne telefonów, sms i mms-ów (zdecydowanie wolę rozmowę, ale to nie jest temat na dzisiaj). Nastał kolejny tym razem spokojny dzień, który minął niepostrzeżenie. Właśnie zdążyłam zasnąć. Miałam miły, kolorowy sen. Staram się go zatrzymać. Jednak umknął bezpowrotnie, gdy zdałem sobie sprawę, że telefon dzwoni w rzeczywistości.
A przecież telefon milczał przez cały dzień. Ani razu nie przerwał błogiej ciszy w moim ogrodzie. Teraz nie przestawał dzwonić. Cóż w życiu nie ma równowagi.
I co to za zwyczaj, a przede wszystkim sens, pytać o tak późnej porze czy przypadkiem nie śpię. Skoro już podniosłam słuchawkę.... To tak jak pytać, czy się nie przeszkadza, skoro widać, że tak jest lub mówić, że nikogo nie ma w domu, kiedy jest się samemu.
Telefon często dzwoni w najbardziej nieodpowiedniej chwili. Niestety, jeżeli go nie wyciszymy całkowicie i nie schowamy do szuflady lub po prostu nie wyłączymy, to będzie mrugać do nas i nieustanie podskakiwać.
Tego wieczoru, a raczej nocy miałam wyłączony telefon. Dzwonił jednak domowy telefon rodziców.
Trudno jednak nie odebrać dzwoniącego telefonu. Nasza natura na to zazwyczaj nie pozwala. Ma to związek z naszym sumieniem. Dzwonią rodzice, ktoś z pracy... Tej nocy pomyślałam, że coś się stało. Na szczęście nie. Ktoś ledwo znajomy, po latach milczenia, chciał spytać moją mamę, co u niej. Czy nie mógł tego zrobić wcześniej, zamiast stawiać cały dom na nogi w nocy?
Tak ludzie są bardzo spontaniczni. Ledwo pomyślą o kimś i już sięgają po telefon. I dobrze. Kontakty są potrzebne. Przecież ludzie, jeszcze przed epidemią pozamykali się w domach i nie daj Boże odwiedzić kogoś bez zapowiedzi. Trzeba było  zadzwonić, umówić się. A co dopiero teraz.
A przecież drugi człowiek jest po to, aby z nim posiedzieć, porozmawiać, a nawet pomilczeć.
My jednak wolimy zamknąć się w  domu. I nawet tam długo nie przebywamy razem. Posiłki spożywamy w biegu, nie czekamy na wspólny obiad, kolacje...  Szybko uciekamy od stołu, nierzadko zabieramy pełny talerz do swojego pokoju.
Tam przecież jest telewizor, komputer, telefon... Dzieci nie wiedzą co dookoła dzieje się w przyrodzie.
Kiedyś to było nie do pomyślenia.
Na lipę
Gościu, siądź pod mym liściem, a odpoczni sobie!
Nie dojdzie cię tu słońce, przyrzekam ja tobie,
Choć się nawysszej wzbije, a proste promienie
Ściągną pod swoje drzewa rozstrzelane cienie.
Tu zawżdy chłodne wiatry z pola zawiewają,
Tu słowicy, tu szpacy wdzięcznie narzekają.
Z mego wonnego kwiatu pracowite pszczoły
Biorą miód, który potym szlachci pańskie stoły.
A ja swym cichym szeptem sprawić umiem snadnie,
Że człowiekowi łacno słodki sen przypadnie.
Jabłek wprawdzie nie rodzę, lecz mię pan tak kładzie
Jako szczep najpłodniejszy w hesperyskim sadzie.
Jan Kochanowski
Jeszcze ... lat temu ludzie wspólnie spacerowali, w letnie wieczory mieszkańcy domów siadali na werandach, tarasach schodkach... Sąsiedzi rozmawiali "przez płot".....
Kto dzisiaj tak robi? Niewielu. Nawet kilka dni temu nasza sąsiadka, bez zwykłego grzecznościowego uprzedzenia, postawiła wysoki płot. Moja mama bardzo to przeżyła. Przecież przez wiele lat jej rodzice tego nie zrobili. Wręcz przeciwnie. Bardzo lubili te sąsiedzkie pogaduszki ze wszystkimi. Nieraz wystarczyło zwykłe "dzień dobry" i tradycyjny uśmiech. Niestety nie ma ich już z nami. Sąsiadka odeszła w zeszłym roku.
Czasy się zmieniają. Coraz więcej ludzi teraz każdy zamyka się w swoim świecie. Odgradza się nawet od ludzi których zna od urodzenia. Rozumiem, że czasem potrzebujemy samotności, odpoczynku od innych. Sama często muszę pobyć z własnymi myślami tylko w swoim towarzystwie. Ale żeby tak cały czas?
Jednak brakuje mi tych minionych lat, które bezpowrotnie odchodzą. Tej przeszłości prawie zamierzchłej, kiedy byłam piękna, a na pewno młoda.... Ale nie o to chodzi, jaka byłam tylko co miałam.  W tamtych czasach najprostszym sposobem na podtrzymywanie takich więzi było wzajemne odwiedzanie się, rozmowy na ulicy lub "przez płot"... Wizyty często bez zapowiedzi (no tak, telefon był rzadkością), spontaniczne były w Polsce codziennością. Niespodziewane pukanie do drzwi wywoływało ciekawość i radość z odwiedzin. Można więc było zapukać do drzwi i oczekiwać, że gospodarz otworzy drzwi z uśmiechem, a na stole obok herbaty zaraz pojawi się ciasto. 
Wszyscy słyszeli o polskiej gościnności. Od setek lat krążyła opinia, że jak mało który naród potrafimy przyjąć w swoje progi przybyszy. Sarmacka gościnność znana i ceniona była w świecie. Tam ludzie nie odwiedzali się. Naturalnie przychodzili do siebie, ale niezapowiedziana wizyta była wręcz nie na miejscu. Polakom, którzy znaleźli się w takim kraju bardzo brakowało tej naszej bezpośredniości, serdeczności....
Z chwilą pojawienia się wszechobecnych mediów sytuacja ta uległa zmianie. Dogoniła nas mentalność naszych zachodnich sąsiadów. Nadmiar informacji, tempo życia, ilość obowiązków, pogoń za karierą.... To powoduje, że zamykamy się, a gość z osoby pożądanej staje się intruzem. Mamy coraz mniejszą ochotę na czyjeś wizyty, a co dopiero niezapowiedziane. Taka spontaniczna wizyta zazwyczaj wywołuje grymas niezadowolenia. Często jednak się zdarza, że po prostu nie otwieramy drzwi. 
Spontaniczność jest mało akceptowanym zjawiskiem. Jest to bowiem działanie wymykające się spod kontroli. A przecież jak tracimy kontrolę, to tracimy poczucie bezpieczeństwa.
Gościnny pokój na wsi
Od­pro­wa­dzi­li mnie do drzwi,
za­pa­li­li świecz­kę stro­ska­ną
i tro­chę na­zbyt gor­li­wie
ży­czy­li mi do­bra­noc.

Na sto­le bu­kiet róż bia­łych
mój przy­jazd świę­ci...
Spo­koj­ne są, nie­ru­cho­me,
jak ręce świę­tej pa­mię­ci...

A tam­ci od­cho­dzą w ra­do­snej kom­pa­nii -
ten coś szep­cze,
ta zęby szcze­rzy,
i ze śmie­chem zbie­ga­ją po scho­dach
do swo­ich bez­piecz­nych leży.

Zo­sta­wi­li mnie w izbie wiel­kiej jak sto­do­ła,
sa­mot­ną w go­ścin­nym skrzy­dle.
Łóżecz­ko, la­wen­dą pach­ną­ce,
za­pra­sza, skrzy­piąc obrzy­dłe.

Bli­sko łóż­ka sza­fa jak klasz­tor,
ta­jem­ni­cza jak pani Bła­wac­ka,
na­gle, trza­śnię­ciem nie za­po­wie­dzia­nym,
prze­ra­ża mnie znie­nac­ka.

Sta­nę­łam bez­rad­nie,
za­ła­ma­łam ręce,
w mat­ni go­ścin­nych po­koi - - -
Że w jed­nym z nich trum­na za­po­mnia­na stoi,
zdą­ży­li mi już po­wie­dzieć.

Pro­si­li, by się nie dzi­wić,
je­śli usły­szę ło­mot i po­gwa­ry.
Wuj był - no i jest - wlaź­li­wy -
lecz nie mów­my źle o umar­łych!

I oto ktoś oknem szarp­nął,
błysk świe­cy po ką­tach lata,
- roz­twie­ra­ją się drzwi lu­na­tycz­ne
z pi­skiem nie z tego świa­ta...

Zie­ją na czar­ny ko­ry­tarz -
i wiem na pew­no,
że ktoś się tam w głę­bi wy­dłu­ża
smu­gą po­wiew­ną...

Świe­ca zga­sła.
Duch pod­szedł w po­de­szwach na fil­cu.
Sta­ry sto­lik dwu­na­stą wy­stu­ku­je wła­śnie
i w na­prę­że­niu cze­ka go­ścin­na sy­pial­nia,
kie­dy gość wresz­cie za­śnie.
MARIA PAWLIKOWSKA-JASNORZEWSKA

Na szczęście w moim małym miasteczku, do którego tęsknię obowiązuje jeszcze:

„Gość w dom, Bóg w dom"