Myśli o szarej godzinie

MÓJ ADWENT

Szukam Cię w innej twarzy

w czyimś przelotnym uśmiechu i geście

bo coś takiego mi się marzy

by cząstkę Ciebie znaleźć wreszcie

Twej obecności wypatruję

Gdy tylko oczy swe otworzę

I przez dzień cały aż do zmroku

Szukam w zdarzeniach Ciebie Boże

Płomień mi świecy przypomina

Twych jasnych myśli przy mnie trwanie

Więc przy Twym sercu - zawsze ciepłym

Codzienne me odpoczywanie

Szukam Twej świętej obecności

Tajemną ciszą otoczona

Rytmicznym życia pulsowaniem

Tętnieniem świata niestrudzona

Szukam więc słów Twoich w innych słowach

I Twoich spojrzeń w oczach innych

Chcę Cię znajdować wciąż od nowa

I nie opuścić Cię już nigdy

Małgorzata Panfil

Adwent. Wyjątkowy czas oczekiwania. Czas, który lubię chyba najbardziej w roku.

Jednak od kilku lat w grudniu pogoda jest zupełnie niezimowa. A przecież i ona ma wpływ na tą szczególną atmosferę panującą w tym okresie. Z jednej strony cieszę się więc, że jest ciepło i nie muszę ubierać się na cebulkę. Jednak z drugiej zatęsknię do puszystej, białej kołderki okrywającej świat za oknem. 

Chętnie podziwiałabym wirujące w powietrzu miękkie gwiazdeczki i dzieci lepiące bałwana.

Tymczasem jak na grudzień jest ciepło, nie ma śniegu i gdyby nie reklamy, wystawy sklepy, pewnie jeszcze byśmy wcale o świętach nie myśleli.

Adwent przede wszystkim oznacza dla nas wszystkich radosne oczekiwanie na wigilię, Święta Bożego Narodzenia.

Szkoda tylko, że współczesny świat tak komercjalizuje ten czas i wydłuża go do początku listopada. Przez to nie przeżywamy go tak głęboko jak powinniśmy. Przyzwyczajamy się coraz bardziej i zaczyna nam to powszednieć..

Czas Adwentu powinien być czasem nadziei i radosnego oczekiwania. Czasem nawrócenia, modlitwy, medytacji, kiedy poszukujemy dobra w naszym życiu codziennym i w drugim człowieku.

Słowo adwent pochodzi od łacińskiego "adventus", czyli przyjście. Dla starożytnych rzymian słowo to oznaczało oficjalny przyjazd cezara. Dla chrześcijan oznacza  radosny czas przygotowania do Bożego  Narodzenia.

Właśnie Adwent, także ten nasz polski, jest bogaty w zwyczaje religijne. Od XII wieku odprawiana jest w Polsce adwentowa Msza św. ku czci Matki Bożej, zwana powszechne roratami. 

Nazwa Mszy pochodzi od pierwszych słów pieśni na wejście "Rorate coeli, desuper..." -Niebiosa spuśćcie rosę....

Tradycja tej Mszy została prawdopodobnie przyniesiona z Węgier za sprawą bł. Kingi, żony Bolesława Wstydliwego. Pierwsze ślady tej liturgii można znaleźć się w księgach śląskich cystersów.

Charakterystycznym elementem rorat jest zapalanie świecy, zwanej roratką. Świeca przybrana jest w białą wstążkę symbolizującą Matkę Bożą.

ADWENTOWE ŚWIECE

Najpierw otworzę Nadzieję

w zapalonej pierwszej świecy

zobaczę oczekiwanie

wszak Chrystus przyjdzie

by mi przebaczyć,

potem zapalę Miłość

by druga świeca obwieściła

że Chrystus jest Królem królów,

potem będzie świecić Radość 

niech trzecia niedziela będzie

jak wigilijna radość pasterzy,

a w czwartą niedzielę rozbłyśnie Pokój

niech zapanuje we mnie

w tobie

w każdym człowieku,

tylko pokój otworzy nam drzwi

do Bożego Narodzenia.

premiera wiersza Basi Wójcik 

napisany parę dni temu

W starych kronikach jest napisane, że w Katedrze na Wawelu, a później również w Warszawie przed rozpoczęciem Mszy św. do ołtarza podchodził król z pięknie ozdobioną świecą. Umieszczał ją na lichtarzu, który stał pośrodku ołtarza Matki Bożej. Po nim świece przynosili przedstawiciele wszystkich stanów i zapalając je mówili: "Gotów jestem na sąd Boży". W ten sposób wyrażali oni swoją gotowość i oczekiwanie na przyjście Pana.

Od Bolesława, Łokietka, Leszka,

Gdy jeszcze w Polsce Duch Pański mieszkał,

Stał na ołtarzu przed mszą roraty

Siedmioramienny lichtarz bogaty.

A stany państwa szły do ołtarza,

A każdy jedną świecę rozżarza.

Król – który berłem potężnym włada,

Prymas – najpierwsza senatu rada,

Senator – świecki opiekun prawa,

Szlachcic – co królów Polsce nadawa,

Żołnierz – co broni swoich współbraci,

Kupiec – co handlem ziomków bogaci,

Chłopek – co z pola, ze krwi i z roli

Dla reszty braci chleb ich mozoli.

Każdy na świeczkę grosz swój przyłoży

I każdy gotów iść na sąd Boży…

Msza św. roratnia odprawiana jest przed świtem jako znak, że na świecie panowały ciemności grzechu, zanim przyszedł Chrystus - Światłość

Jednak w praktyce wiele parafii przenosi Roraty na wieczór.

W liturgii Roraty są mszą poranną, wyrażającą oczekiwanie na narodzenie Chrystusa. Wielu księży uważa nadal, że nie ma nic piękniejszego na wyrażenie tej gotowości, jak wcześniejsze wstanie i wyjście do kościoła. Czy zatem wieczorne Roraty nie mają już takiego znaczenia? 

To prawda, gdy spytamy niektórych dorosłych, o ich dziecięce adwentowe czasy, to wielu z nostalgią wspomina ciemne grudniowe, wówczas często mroźne i śnieżne poranki, kiedy szli do kościoła. To piękne wspomnienia. Ale czy wówczas nie byli trochę źli na swoich rodziców? Moja mama mówi, że nie miała serca, aby nas tak wcześnie ściągać z łóżka, zwłaszcza, że do kościoła było wówczas daleko.

RORATY

Już poranek

choć noc nie chce ustąpić

Babcia zapala naftową lampę

by z przepastnej szafy

wyciągnąć kraciastą chustę

skrzypi mróz

obejmujący drewnianą chatkę

pod butami kobiet

zbierających się gromadnie też skrzypi

a może chciałby zaśpiewać Godzinki

pośród zawianych śniegiem pól

idą kobiety pod osłoną nocy

z radością choć droga daleka

niosąc ze sobą

wiarę, nadzieję i miłość...

Basia Wójcik - obok jej obraz 

Dzisiaj większość rodziców nie jest gotowych, aby mobilizować swoje dzieci do pójścia rano na Roraty. I to zazwyczaj dorośli wolą dłużej pospać. Nie należy się jednak temu dziwić. Obecnie zbyt dużo i długo w ciągu dnia pracujemy. Ale nie jest to jedyny powód. Ale nie jest to tematem na dzisiaj.

Na Roraty zazwyczaj przychodzimy ze świecami, dzieci robią specjalne lampiony, by zaświecić je podczas Mszy św. i wędrować z tym światłem do domów.

Szara godzina

Kiedy przychodzi Szara godzina

Tak dobrze twoją rękę potrzymać

Jak dobrze stanąć z tobą przy oknie

Popatrz: Jak wrona na deszczu moknie

Jej też nie wyszło, nam nie wychodzi

Ale wciąż myślę – Szczęście nadchodzi

Już idzie do nas. Jedzie tramwajem

Tylko tramwaje ciągle przystają

Słyszę, już puka. Otwieram drzwi

Na pewno szczęście. Czy do nas, czy?

Nie ma nikogo. Cóż moja droga

Szara godzina, trzeba się trzymać

Za oknem moknie wrona nieboga

Gdzie moje szczęście? Że stoisz obok.

Ernest Bryll

Dawniej  cały Adwent przeżywano razem. Spotykano się, aby wspólnie odmawiać modlitwy, śpiewać pieśni adwentowe, czytać  Pismo Święte, żywoty świętych…..

Pięknym zwyczajem na polskich wsiach była "szara godzina", nazywaną także „świętą godziną”. „Szara godzina” w następowała w tym niezwykłym czasie między dniem a wieczorem, kiedy światło dnia już gaśnie, ale mrok jeszcze nie zapanował nad światem. Kiedy kończono codzienne prace gospodarskie, a na dworze zapadał zmierzch i robiło się szaro, rodzina zbierała się w kuchni przy ogniu, aby razem pomilczeć, pomodlić się,  porozmawiać... Starsi opowiadali dzieciom jak było dawniej, jak się żyło kiedyś, jakie były zwyczaje… Był to naturalny moment spotkania się domowników, którzy kończyli swoje zajęcia. Mieli chwilę na odpoczynek, rozgrzanie się przy ogniu i pobycie razem. Nie palono jeszcze lampy.

Może ktoś jeszcze pamięta ten zwyczaj?

A gdyby tak przypomnieć sobie ten zwyczaj i w grudniowe popołudnie odłożyć telefony, wyłączyć komputery, telewizory...? Przystanąć w codziennym biegu, zapalić świeczki, usiąść razem na moment? Czy w tym wiecznym niedoczasie można znaleźć na to chwilę? Wszak może to być tylko szary kwadrans.  

Czy nasze życie, świat się zawali, jeśli chociaż na kwadrans się wylogujemy? Bo kiedy tak naprawdę to ostatnio zrobiliśmy? A może w ogóle jeszcze nigdy? Może warto spróbować?

Brakuje mi tego w tym adwentowym czasie.  Gdzie podziały się dawne polskie tradycje? Co będzie za kilka lat? Czy magia adwentu uleci w niepamięć?

Roraty

I unieśli się z chrypieniem modleniem

Jeszcze trochę , jeszcze ciut nad ziemię

Przykurczeni – bo straszne ciśnienie

Gdy nawet o milimetr

Unosisz swoje imię

Ale za to wieczności próg

Za wysoki dawniej dla nóg

Był niżej. A światło już liże

Cieniutką pod drzwiami szczelinę

Cóż , jak zawsze , ktoś zapomniał imię

Prawdziwe niezmiennie codzienne

I znowu dla nich ciemność

Bo spadają

Światło ginie. Przygasło

Ale się twardo trzymają

Niełatwo lecieć i kasłać

Ernest Bryll