Matematyka jest delikatnym kwiatem,
który rośnie nie na każdej glebie i zakwita nie wiadomo kiedy i jak.
Jean Fabre
Wiersz o M.
Matematyko! Miłości Ty moja
Życie bez Ciebie nudne jest i smętne,
Choć czasem te zadania twe bywają pokrętne.
Dla Ciebie ślęczę całymi dniami
Nad wieloma różnorakimi księgami.
Mimo iż często bywasz zawiła, mętna i powikłana
Ja nad życie swe zadania Twe podkładam.
Całe godziny męki i trudu,
Przez co każde ćwiczenie rozwiążę bez trudu.
O Królowo nauk! Moja miła,
Co ja bym bez Ciebie uczyniła.
Już teraz wiem, kim był Pitagoras
I nawet potrafię zastosować wzór Herona.
Aliści nadal wiele pracy czeka mnie
By jeszcze bardziej poznać Cię.
Lecz mimo to się nie poddaję
I o każdej porze dnia i nocy
Będę się uczyć skwapliwie i wytrwale.
Ażeby w końcu którejś nocy
Rozszyfrować wszystkie Twe zwyczaje.
Ewa Raszewska
Ostatnio często myślę o Królowej Nauk - Matematyce. Pewnie dlatego, że Senat ustanowił rok 2019 Rokiem Matematyki. W przyszłym tygodniu ważna bowiem rocznica.
2 kwietnia 1919 r. w gmachu Collegium Nowodworskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego 16 osób – m.in. Stefan Banach, Leon Chwistek, Antoni Hoborski, Franciszek Leja, Otto Nikodym, Alfred Rosenblatt, Jan Śleszyński, Antoni Wilk, Stanisław Zaremba i Kazimierz Żorawski – założyło Towarzystwo Matematyczne w Krakowie, przekształcone później w Polskie Towarzystwo Matematyczne.
W dwudziestoleciu międzywojennym znane na świecie stały się wyniki prac Lwowskiej Szkoły Matematycznej m.in. stworzenie analizy funkcjonalnej. Współtwórcami tej szkoły byli Stefan Banach, jeden z najwybitniejszych polskich uczonych oraz Hugo Steinhaus, uznawany za ojca i patrona matematyki stosowanej w Polsce.
To tylko część historii polskiej matematyki. Przytoczyłam tylko tę część, która jest mi najbliższa,
Kilka lat temu ucieszyłam się, że Matematyka znowu pojawiła się jako przedmiot obowiązkowy na maturach. Moje zdanie nie jest jednak podyktowane tym, że był to mój ulubiony przedmiot, z którego wiele razy zdawałam egzamin: maturalny, semestralny na studiach... Nawet temat mojej pracy dyplomowej związany był z Matematyką.
Zresztą jak czytałam zdaniem wielu Polaków matematyka powinna być obowiązkowa na maturze. Problemem jest jednak wg nich wybór najskuteczniejszej metody nauczania. Bo Matematyka, to nie taki diabeł straszny, jak go malują. Trzeba tylko sprawić, aby nauczanie było interesujące, żeby uczeń nie nudził się podczas nauki. Osoby ankietowane zapytane o najskuteczniejszą metodę nauczania Matematyki wskazały na połączenie dwóch z nich - tradycyjnej ze wsparciem internetowym. Ale to nie temat na dzisiaj. Znowu bowiem rozpiszę się, a nie o tym chciałam pisać.
Moim zdaniem w życiu nikt z nas nie ucieknie od Matematyki. Dopada nas wszędzie: podczas prognozy pogody, w sklepie, u lekarza... Jest bardzo przydatna także ludziom, którzy zawodowo nie mają z nią nic wspólnego, chociażby przy obliczaniu rat kredytu.
Istnienie radia i telewizji jest możliwe dzięki Matematyce. Podróże kosmiczne stały się możliwe, bo ktoś rozwiązał odpowiednie równania. Odpowiednie algorytmy szyfrowania danych umożliwiają korzystanie z banków internetowych.
Dwa razy dwa
Niech mi powie, kto ma chęć
i kto chce być ze mną szczery,
czy dwa razy dwa jest pięć,
czy dwa razy dwa jest cztery?
Kot zamruczał: "Chyba kpisz,
czy to dla mnie jest robota?
Mnie obchodzi jedna mysz,
a rachunki - nie dla kota".
Pies wykonał dziwny ruch:
"Ja nie jestem na usługi!
Umiem liczyć, lecz do dwóch".
Po czym warknął raz i drugi.
Koń powiedział jednym tchem:
"Łeb mam duży, lecz ubogi.
I to tylko dobrze wiem:
każdy koń ma cztery nogi".
Wół najpewniej z nich się czuł,
rzekł: "Sprawdziwszy cztery kąty,
stwierdzam fakt, że jako wół
w mej oborze jestem piąty."
Kogut zapiał: "Ja mam raj -
macham tylko pióropuszem,
lecz nie znoszę przecież jaj,
a więc liczyć też nie muszę".
Rzekła kaczka: "Kwa-kwa-kwa,
z dziećmi chadzam na spacery,
mam ich tu dwa razy dwa,
czyli mam kaczątka cztery
Brzechwa Jan
Dlaczego Matematyka jako nauka jest uważana za coś bardzo trudnego i niedostępnego? Dlaczego tak dużo osób od tak dawna odczuwa przed nią lęk, obawę?
Może jest to spowodowane trudnymi, żmudnymi sposobami rozwiązywania zadań. A może tym, ze już na początku rodzice i nauczyciele straszą, że Matematyka jest trudna. Nauczyciele wymagają od uczniów rzeczy skomplikowanych, zamiast nauczyć ich tego co najprostsze. Z doświadczenia wiem, że na egzaminie uczeń potrafi podać skomplikowany wzór matematyczny, a nie umie w praktyce pomnożyć lub dodać dwóch ułamków do siebie. Efekt tego bywa taki, że zarówno np. Ania z Zielonego Wzgórza, jak i Szatan z siódmej klasy nie potrafili sobie wyobrazić czegoś gorszego niż Matematyka.
Ja w szkole także miałam nauczycielkę, która nie potrafiła wytłumaczyć niektórych zagadnień, a niektóre działy całkowicie pominęła. I jak w takim przypadku można było polubić Matematykę, nawet w klasie o tym profilu, gdzie matura z tego przedmiotu była obowiązkowa?
Dla Platona Matematyka była nauką zbliżoną do ideału. Nad wejściem do swojej Akademii napisał „Niech nie wstępuje tu nikt, kto nie jest wyćwiczony w geometrii". I mi ten zakaz groził. W liceum ten dział moja nauczycielka całkowicie pominęła. Do tej pory z klasycznej geometrii jestem trochę matołkiem. Nie wspomnę już geometrii wykreślnej, z której jestem zupełnie niedouczona. Rachunek prawdopodobieństwa natomiast pokochałam dopiero na studiach, chociaż na początku byłam przerażona, bo w liceum ten dział był dla mnie niezrozumiały. Może też dlatego, że zawsze na tych lekcjach wszyscy byli przerażeni, bo za najmniejszy błąd można było dostać dwóję? Cóż jak zawsze wiele zależy od nauczyciela.
Matematyką zawsze straszono. Nic dziwnego, że społeczeństwo się od Matematyki odwróciło.
Co sprawiło jednak, że ja się do tego przedmiotu nie zniechęciłam. Cóż u mnie Matematyka to cecha rodzinna i zamiłowanie do niej odziedziczyłam. Sama nadprogramowo rozwiązywałam rozmaite zadania. Kiedyś nawet w wakacje moją towarzyszką była analiza matematyczna. Nikt mnie jednak do tego nie zmuszał. Nawiasem pisząc szkoda, że tej pilności i zainteresowania nie miałam do języka ojczystego. Ale to nie temat na dziś.
Oczywiście dużo mi w tym pomogła moja mama, która miała dużo cierpliwości, aby uzupełnić moją niekompletną wiedzę matematyczną. Cierpliwości, bo moja Pani od matematyki wszystko tłumaczyła skomplikowanie. A potem tylko była zaskoczona, że ja inaczej niż reszta klasy rozwiązuję zadania z wartością bezwzględną.
Matematyka i jej rola we współczesnym świecie jest powszechnie znana. Już dawno napisano: „Nie posunę się aż do stwierdzenia, ze rozważania historii bez studium idei matematycznych byłoby usunięciem Hamleta ze sztuki pod tym tytule. Ale z pewnością jest ono analogiczne pominięciu roli Ofelii. Ofelia jest bowiem dla tej sztuki istotna, a poza tym czarująca i odrobinę szalona."
Cóż... Trochę ta dzisiejsza opowieść chaotyczna. Tak wiele chciałabym napisać o Matematyce, tyle wątków poruszyć, ale nie można przecież trzymać kilku srok za ogon. Wiem, że jeszcze o niej prędzej, czy później napiszę.
Teraz tylko żałuję, że w życiu zawodowym drogi Matematyki i moje się rozeszły.
Matematyka ? królowa, nauka
Jest postrachem każdego nieuka.
Straszy człowieka sinus, cosinus,
Męczy w równaniach każdziutki minus.
Na klasówkach przed oczami gwiazdki?
Nie, to tylko koszmarne pierwiastki.
Kiedy bawisz się w funkcje
Boisz się, że głowie grożą punkcje.
Szósty raz rozwiązujesz równanie
I czujesz jak twe ciało ogarnia drganie.
A geometria i logika
To dopiero jest gimnastyka.
Lecz kiedy wreszcie pojmiesz zasady
Matematyczne triki i rady,
Każde zadanie staje się proste,
Wszystko układa się w trele miłosne.
I wtedy rozumiesz, staje się jasne
- twoje myślenie nie jest już ciasne,
Widzisz to wyraźnie jak na neonie
MATEMATYKA siedzi na tronie!!!
Tomasz Regulski, Daniel Dominiak
Łatwo z domu rzeczywistości zajść do lasu matematyki, ale nieliczni tylko umieją wrócić.
Między duchem a materią pośredniczy matematyka.
Dlaczego ludzie uczą się matematyki? Aby nauczać matematyki innych.
Żadna nauka nie wzmacnia tak wiary w potęgę umysłu ludzkiego, jak matematyka.
Hugo Steinhaus
Tyle jest w każdym poznaniu nauki, ile jest w nim matematyki.
Immanuel Kant
Bez matematyki, jesteśmy ślepi.
Alain Badiou
Matematyka zawiera w sobie nie tylko prawdę, ale i najwyższe piękno – piękno chłodne i surowe, podobne do piękna rzeźby.
Bertrand Russell
W matematyce nie ma drogi specjalnie dla królów.
Euklides
W matematyce raz udowodnione twierdzenie na zawsze zachowuje swoją prawdziwość.
Roman Sikorski
Wszystkie zjawiska natury są tylko matematycznymi konsekwencjami niewielkiej liczby niewzruszonych praw.
Pierre Simon de Laplace
Wy nie wiecie co to jest matematyka! Wy myślicie: liczby, liczby! Nie! A ona śpiewa, gra jak kryształ. Cała dusza tonie w dźwięcznym, przejrzystym krysztale.
Stanisław Brzozowski